Na kółku 9 grudnia chcielibyśmy się zastanowić nad sposobami opisu i dowodzenia właściwymi dla tradycji krytycznej w domenie twórczości kulturowej.
Punktem odniesienia do dyskusji będzie rozdział drugi książki Jacquesa Ranciera “Emancipated Spectator” (2008) o tytule "Misadventures of critical thought", w którym autor podsuwa następujące rozpoznanie:
"Marksizm jaki znamy miał za zadanie obnażenie mitologii towaru, demistyfikowanie społeczeństwa konsumpcji i spektaklu. 40 lat temu miał on za zadanie zdemaskowanie mechanizmu dominacji, aby wyposażyć antykapitalistycznych bojowników w nowe sposoby obrony. Obrócił się jednak w swoje przeciwieństwo: nihilistyczną wiedzę o panowaniu towarów i spektaklu, zamieniając nic w nic i nic w jego obraz. Obecne rozejście się procedur krytycznych z jakąkolwiek perspektywą emancypacyjną wskazuje na istnienie paradoksu w samym sercu paradygmatu krytycznego. Wykpiwa on iluzyjność, ale pozostaje zamknięty w jej logice. Popada on w melancholijny i ironiczny dyskurs."
Ranciere nakłania do przemyślenia istoty krytyki i postkrytyki sztuki i zastąpienia pojedyńczego reżimu interpretacyjego pojęciem kreowania sporu (dissensus), każdorazowego otwierania danej sytuacji od wewnątrz. Jak możemy je rozumieć?
Proponujemy, by rozważania Ranciera umieścić w kontekście krytyki feministycznej i sztuki popularnej w sporze pomiędzy feministką bell hooks a Beyoncé jako egzemplifikację podziałów zasugerowanych przez filozofa.
Prowadzenie: Ewa Drygalska.
Uwaga! Osoby, które chciałyby wziąć udział w kółku, uprzejmie prosimy o zgłoszenia mejlowe: pokapitalizmie@gmail.com. Uczestnikom będziemy przesyłać tekst w pliku PDF.
O projekcie „po kapitalizmie”
Projekt „po kapitalizmie” realizowany jest w Galerii Sztuki Współczesnej Bunkier Sztuki w Krakowie od marca 2012 roku. Jego celem jest refleksja nad możliwością stworzenia systemu gospodarczego alternatywnego względem obecnie istniejącego. We wcześniejszej edycji projekt składał się z czterech ściśle związanych z sobą modułów – miasto, teoria, sztuka i życie codzienne. Moduł teoretyczny obejmował kółko samokształceniowe, w ramach którego wygłaszano referaty na tematy związane z projektem oraz dyskutowano o książce Rzecz-pospolita (Michael Hardt, Antonio Negri) przy wsparciu znawców tej problematyki (m.in. Ewy Majewskiej i Jana Sowy). Z inicjatywy Uniwersytetu Jagiellońskiego kółko gościło ponadto debatę z udziałem Roberto Esposito i Tadeusza Sławka. W ramach projektu 7–8 grudnia 2012 roku odbyła się konferencja „po kapitalizmie. od egoizmu do wspólnoty”. Wygłoszono 31 referatów, gościnie wystąpił (poprzez Skype'a) dr Krzysztof Nawratek. (część referatów z konferencji opublikowano w czasopiśmie „Praktyka Teoretyczna”: ww.praktykateoretyczna.pl/numery/pt-392013). Ponadto odbyła się projekcja filmu Isabelle Fremeaux, Johna Jordana i Kyprosa Kyprianou „Paths Through Utopia” oraz koncert Krakowskiego Chóru Rewolucyjnego. Konferencję zakończyło przygotowane przez Romana Dziadkiewicza i przyjaciół całonocne wydarzenie performatywne „orgia na koniec świata (jaki znamy)”.
Projekt „po kapitalizmie” wpisał się w eksperymentalne działania Bunkra Sztuki tworzone w odpowiedzi na współczesną sytuację społeczno-ekonomiczną, m.in. projekt „Wymiary utopii” czy aktywistyczne wystawy Łukasza Surowca i Cecylii Malik. W 2013 roku Bunkier Sztuki wraz z Towarzystwem na Rzecz Ochrony Przyrody wydał książkę „Cecylia Malik. Rezerwat Miasto” na temat związków sztuki, aktywizmu i ekologii. Podsumowanie projektu: www.praktykateoretyczna.pl/PT_nr9_2013_Po_kapitalizmie/01.Rostkowska.pdf
Kuratorka: Aneta Rostkowska
Partnerzy:
DoxoTronica
Nowy Obywatel
Nowe Peryferie
Platypus
Praktyka Teoretyczna
Instytut Sztuk Audiowizualnych UJ
Koło Naukowe Tekstów Kultury UJ / Katedra Antropologii i Badań Kulturowych UJ
Sekcja Krytyki Marksowskiej Koła Naukowego Studentów Filozofii UJ
